Vậy là ông Bảy tìm đến Trung tâm Mua bán nguyên liệu thức ăn gia súc ở Biên Hòa để mua. Ông cho biết, sắp tới ông có thể chọn được loại bột cá nhập khẩu tốt nhất và có thể thuê kho gửi lại 90 tấn để chở dần về trại khi có nhu cầu.
Chuyện mua bột cá và thuê kho gửi lại như ông Bảy chỉ là một phần trong chuỗi dịch vụ mà Trung tâm Mua bán nguyên liệu thức ăn gia súc của Công ty cổ phần Thanh Bình thực hiện từ giữa năm 2006. Ông Phạm Đức Bình, Chủ tịch Hội đồng Quản trị công ty, cho biết bản chất hoạt động của trung tâm là sàn giao dịch mua bán giao ngay và mua bán có kỳ hạn như mô hình của các sàn giao dịch nông sản kỳ hạn ở nước ngoài trước nhu cầu mua bán các loại nông sản ngày một tăng mạnh. “Sàn giao dịch làm trung gian cho cả người mua và người bán, hỗ trợ các dịch vụ như cho thuê kho, nhận ký gửi, thay mặt người mua ký hợp đồng với người bán hoặc ngược lại, sau đó chúng tôi cho thuê kho chứa, bảo quản nguyên liệu cho cả hai bên”, ông Bình nói.
Khách hàng tới mua các sản phẩm như khô đậu nành, bã đậu phộng, bột thịt, bột cá, bắp đã lên men, bắp hạt, muối và một số sản phẩm khác chủ yếu là các nhà máy chế biến thức ăn gia súc ở khu vực Đông Nam bộ và các trại chăn nuôi lớn, có thể tự phối trộn thức ăn gia súc. Khách hàng chào bán là các công ty thu mua nông sản trong nước nhưng hiện nay phần đông là các nhà nhập khẩu nông sản từ nước ngoài với các mặt hàng khô dầu đậu nành trích ly, bột thịt, bột cá, bã cọ, bắp.
Ông Bình cho biết, hiện nay sàn giao dịch ngoài việc làm dịch vụ trung gian, còn triển khai dịch vụ mua bán có kỳ hạn để tránh thiệt hại cho cả người mua và người bán trước các biến động bất thường của giá cả. Chẳng hạn giá bắp hạt trong nước hiện nay là 3.000 đồng và người bán dự đoán giá bắp vào tháng 3 năm tới có thể lên 3.300 đồng và chào bán giá này. Người mua có thể đặt cọc với sàn giao dịch 10% giá trị lô hàng và nhờ sàn giao dịch tư vấn, chọn mua 1.000 tấn bắp hạt giao vào tháng 3 năm tới với giá trên. Đến tháng 3, nếu giá bắp lên trên 3.300 đồng/ký thì người mua cũng không bị thiệt hại và chắc chắn sẽ mua được 1.000 tấn bắp cho kế hoạch sản xuất của mình.
“Lúc mới triển khai dịch vụ mua bán có kỳ hạn như các sàn giao dịch nông sản thế giới và đăng báo công khai giá cả mua bán tại trung tâm hàng tuần, nhiều người nghi ngờ sẽ không thành công nhưng bây giờ thì giao dịch nhộn nhịp, không chỉ các nhà máy chế biến thức ăn gia súc ở Đồng Nai hay Bình Dương mà lan ra cả nước”, ông Bình nói. Thậm chí giá cả hàng tuần mà sàn giao dịch công bố vào thứ Năm hàng tuần trên Thời Báo Kinh tế Sài Gòn giờ đã trở thành giá tham chiếu, định hướng cho giao dịch nguyên liệu chế biến thức ăn gia súc của thị trường trong nước.
Sàn giao dịch của Thanh Bình có hệ thống kho chứa 36.000 mét vuông và chính công ty cũng là một nhà nhập khẩu các loại nông sản làm nguyên liệu chế biến thức ăn gia súc. Hơn nữa, Đồng Nai là nơi có nhiều nhà máy chế biến thức ăn gia súc có công suất lớn như Cargill, C.P, Long Châu, Vina nên ông Bình cho rằng đó là một thuận lợi lớn của công ty trong quá trình xây dựng sàn giao dịch. Ông cho biết, để đáp ứng nhu cầu giao dịch quy mô lớn hơn, sắp tới sàn còn mở thêm hệ thống kho khoảng 100.000 mét vuông và giao dịch tại cảng Cái Mép hoặc cảng Phú Mỹ ở Bà Rịa - Vũng Tàu để gần nơi nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài.
Ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất thức ăn chăn nuôi Việt Nam, cho rằng đây là mô hình khá mới mẻ ở Việt Nam trong lĩnh vực nguyên liệu thức ăn gia súc. “Việc công bố giá cả công khai hàng tuần giúp định hướng giá thị trường, bởi lâu nay, giá nguyên liệu thức ăn gia súc sản xuất trong nước lẫn nhập khẩu là giá ảo, chẳng biết đâu mà lần”, ông Lịch nhận xét.
Trong khi đó, Việt Nam hiện có 250 nhà máy chế biến thức ăn gia súc với tổng công suất 5,2 triệu tấn mỗi năm và cũng cần từng ấy nguyên liệu, nên những biến động của giá nguyên liệu đầu vào và việc thiếu một sàn giao dịch có giá cả công khai đã ảnh hưởng xấu đến ngành chăn nuôi, đẩy giá thức ăn chăn nuôi của Việt Nam cao hơn 15-25% so với các nước trong khu vực. Ông Lịch cho rằng, để giảm giá thành sản phẩm cuối cùng của ngành chăn nuôi như thịt, trứng thì không chỉ cần có sàn giao dịch nguyên liệu như Công ty Thanh Bình mà Nhà nước cũng nên hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thêm nhiều sàn giao dịch công khai giá, có mua bán kỳ hạn như giao dịch heo giống, trung tâm đấu giá thịt, sàn giao dịch thức ăn chăn nuôi, giúp người chăn nuôi, nhà chế biến giảm giá thành và cạnh tranh về chất lượng.
Để giảm giá thành sản phẩm cuối cùng của ngành chăn nuôi như thịt, trứng thì không chỉ cần có sàn giao dịch nguyên liệu mà Nhà nước cũng nên hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thêm nhiều sàn giao dịch công khai giá, có mua bán kỳ hạn như giao dịch heo giống, trung tâm đấu giá thịt, giúp người chăn nuôi, nhà chế biến giảm giá thành.
